Η Σημασία της Αυτογνωσίας

Στο προηγούμενο άρθρο ασχοληθήκαμε με την σημασία των προσδοκιών. Σήμερα θέμα μας είναι η αυτογνωσία, κοινώς το σωκρατικό γνώθι σαυτόν. Στην θεωρία όλοι δέχονται την αξία της αυτογνωσίας, αλλά δυστυχώς στην πράξη παρασυρόμαστε από άλλα πράγματα και δεν δίνουμε βάση στις πραγματικές μας δυνατότητες, με αποτέλεσμα να είμαστε συνήθως εκτός επαφής με την πραγματικότητα.

Έστω ότι έχουμε έναν πανέξυπνο άνθρωπο με ταλέντο στην στρατηγική που είναι επικεφαλής ενός στρατού. Καταστρώνει λοιπόν ένα ιδιοφυές σχέδιο: στην διάρκεια της νύχτας να ανέβει το βουνό που χωρίζει τον δικό του στρατό με τον αντίπαλο, για να τους χτυπήσει από εκεί που δεν το περιμένουν. Τέλεια στρατηγική, εξασφαλισμένη νίκη. Στην υλοποίηση τώρα, οι αγύμναστοι στρατιώτες δεν καταφέρνουν να ανέβουν το βουνό έως το πρωί, οπότε μόλις ξημερώνει έχουν εγκλωβιστεί εκεί πάνω. Ερώτηση: είναι τελικά καλός ή κακός ο επικεφαλής του στρατού, ο οποίος αγνόησε τις δυνατότητές του;

Αυτό ακριβώς έγινε το 2015 με τον Βαρουφάκη. Σχεδίασε μια στρατηγική που βασιζόταν στον εκβιασμό και στο ότι ο ελληνικός λαός θα το έφτανε στα άκρα, θεωρώντας ότι τότε θα υποχωρούσε ο αντίπαλος (Τρόικα). Έλα όμως που δεν είχε υπολογίσει την απροθυμία του λαού να φτάσουν τα πράγματα στο σημείο μηδέν, αφού για τον λαό το Ευρώ ήταν αδιαπραγμάτευτο. Δεν έχει σημασία εάν ο αρχικός θεωρητικός σχεδιασμός ήταν σωστός ή λάθος, εφόσον η συγκεκριμένη στρατηγική δεν μπορούσε να υλοποιηθεί, καθώς δεν υπήρχαν οι απαραίτητες προϋποθέσεις. Και ένας άνθρωπος που αγνοεί τις προϋποθέσεις ενός στρατηγικού ελιγμού είναι τουλάχιστον επικίνδυνος.

Στο βιβλίο "Η τέχνη του Πολέμου" ο Κινέζος στρατηγός Σουν Τζου αναφέρει: "Εάν γνωρίζεις τον εχθρό και τον εαυτό σου, δεν έχεις ανάγκη να φοβάσαι για το αποτέλεσμα ακόμα κι εκατό μαχών. Εάν γνωρίζεις τον εαυτό σου αλλά δεν γνωρίζεις τον εχθρό, για κάθε νίκη που θα κερδίζεις θα έχεις και μια ήττα. Εάν δεν γνωρίζεις ούτε τον εαυτό σου, ούτε το εχθρό, θα νικηθείς σε κάθε μάχη." Το 2015 λοιπόν στην καλύτερη περίπτωση η ηγεσία δεν είχε γνώση των δυνατοτήτων της ενώ στην χειρότερη περίπτωση - που είναι και το πλέον πιθανό - δεν είχε γνώση ούτε του εαυτού της ούτε του αντιπάλου.

Κλείνοντας, συγκεκριμένα για τον Βαρουφάκη: Προσωπικά, πάγια θέση μου είναι πάντα η επιλογή ανθρώπων (φίλων, συνεργατών, κτλ) βάσει του χαρακτήρα τους και δευτερεύοντος των ικανοτήτων. Αυτό διότι πιστεύω ακράδαντα ότι μακροπρόθεσμα αυτή είναι η πραγματικά συμφέρουσα επιλογή. Υπό αυτήν την έννοια λοιπόν, ποτέ δεν θα έδινα εξουσία σε έναν άνθρωπο σαν τον Βαρουφάκη. Έναν νάρκισσο αλαζόνα που λατρεύει να ακούει τον εαυτό του να μιλάει, έναν άνθρωπο επιπόλαιο και ανεύθυνο που ενδιαφέρεται μόνο να έχει τα φώτα στραμμένα πάνω του. Διότι εάν τον κρίνει κάποιος αντικειμενικά, ασχέτως εάν είναι σωστά ή λάθος αυτά που λέει, αυτός είναι ο χαρακτήρας του.