Αναρτήσεις

Προβολή αναρτήσεων από Μάιος, 2010

Περί των Παρανοήσεων επί των Αρχαίων Ελληνικών Κειμένων

Διαβάζοντας ένα αρχαίο ελληνικό κείμενο, υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να δημιουργηθούν διάφορες παρανοήσεις. Οι παρανοήσεις αυτές πηγάζουν από την διαφορά του νοήματος που μπορεί να έχει η ίδια λέξη στην σημερινή και στην αρχαία Ελλάδα. Αυτό δηλαδή που γενικά αποτελεί πλεονέκτημα, σε σχέση με τους ξένους, στην κατανόηση του αρχαίου Ελληνικού πολιτισμού, σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να αποτελεί σοβαρό μειονέκτημα. Από τις παρερμηνείες αυτές δυστυχώς συχνά δεν ξεφεύγουν ούτε οι επαγγελματίες φιλόλογοι που αποδίδουν τα αρχαία κείμενα στην νεοελληνική. Όμως για να μην γίνει η συζήτηση θεωρητική, ας δώσω ένα συγκεκριμένο παράδειγμα τέτοιου φαινομένου. Το ρήμα καταστρέφω έχει για εμάς ένα πολύ σαφές περιεχόμενο. Για τους αρχαίους όμως δεν είχε την ίδια έννοια με την σημερινή. Η πιο κυριολεκτική απόδοση του ρήματος αυτού θα έλεγα ότι είναι το "βάζω κάτω" (στρέφω + κάτω = καταστρέφω). Όταν λοιπόν διαβάζουμε από την απόδοση αρχαίου κειμένου π.χ. ότι ο Μέγας Αλέξανδρος κατέστρεψε τους Πέ

Περί του Τελικού "Ν"

Φαντάζομαι ότι οι περισσότεροι από εσάς έχουν προσέξει ότι κυκλοφορεί ευρέως (σε δημόσιους χώρους, τουαλέτες, κ.τ.λ.) ένα αυτοκόλλητο που γράφει " Διατηρείτε το χώρο καθαρό ". Το σωστό είναι φυσικά " Διατηρείτε το ν χώρο καθαρό ". Το φαινόμενο να αφαιρείται το τελικό "ν" από τις λέξεις είναι συχνό. Και πώς να μην είναι, αφού το ίδιο το Ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα διδάσκει στα παιδιά ότι το τελικό "ν" μπαίνει μόνο όταν η επόμενη λέξη ξεκινάει από "κ", "π", ή "τ"; Καταρχάς, όλοι δεχόμαστε ότι μπαίνει το τελικό "ν" όταν η επόμενη λέξη ξεκινάει από "κ". Όμως τα "κ", "γ" και "χ" είναι συγγενικά σύμφωνα. Όπως είναι και τα "π", "β", "φ" μεταξύ τους, όπως είναι και τα "τ", "δ" , "θ" μεταξύ τους. Πιο συγκεκριμένα, όσον αφορά την Ελληνική γλώσσα, το μόνο που έχουν διαφορετικό τα γράμματα αυτά είναι ο βαθμός δάσυνσης

Απάντηση στον Ι. Θ. Κακριδή

Ο Ιωάννης Κακριδής ασφαλώς δεν χρειάζεται συστάσεις, ιδίως από εμένα. Είναι ένας από τους μεγαλύτερους φιλολόγους της νεοτέρας Ελλάδος που έχει παράξει ένα τεράστιο έργο. Διαβάζοντας ένα απόσπασμα από το βιβλίο του "Προσφορά στον Νεοελληνικό Λόγο" μου δημιουργήθηκε η έντονη ανάγκη να του απαντήσω. Φυσικά πάντοτε με απέραντο σεβασμό προς τον μεγάλο αυτόν δάσκαλο. Όχι για να διαβάσει την απάντηση ο ίδιος, κάτι που είναι πλέον αδύνατον, αλλά επειδή το θέμα της συζητήσεως αυτής είναι διαχρονικό. Ανάμεσα στο πολλά κείμενα που έχει γράψει ο Κακριδής, υπάρχει και ένα που υπεραμύνεται της επιλογής που έκανε, μαζί με τον Νίκο Καζαντζάκη, για την απόδοση της Ιλιάδας. Ήταν κοινή τους απόφαση να αποδώσουν το αρχαίο κείμενο στην πιο απλή και λαϊκή μορφή της νεοελληνικής γλώσσας. Συγκεκριμένα, μία λέξη μεταφράστηκε από τα δύο αυτά ιερά τέρατα του νεοελληνικού πνεύματος από "αυτόματος" σε "μοναχοσάλευτος" για να περιγράψει τους αυτόματους τρίποδες του Ηφαίστου που μπορού

Λάθη στην Χρήση της Γλώσσας μας

Πόσα λάθη άραγε κάνουμε καθημερινά όταν μιλάμε, κακοποιώντας έτσι την θαυμάσια Ελληνική γλώσσα μας, χωρίς καν να το αντιλαμβανόμαστε; Σίγουρα πάρα πολλά. Σήμερα λοιπόν θα μιλήσουμε για δύο από τα πιο συχνά λάθη που γίνονται στην χρήση της καθημερινής μας ομιλίας, ώστε να προσπαθούμε από εδώ και πέρα να τα αποφεύγουμε. Το πρώτο λάθος που κάνουμε πολλοί άνθρωποι, είναι το "στις μία" όταν αναφερόμαστε στην ώρα. Το σωστό είναι φυσικά "στην μία". Φυσικά όταν έχεις συνηθίσει να λες "θα βρεθούμε στις 10", ή "στις 5", είναι πολύ εύκολο, εφ'όσον το ακούμε και συνεχώς από τους γύρω μας, να κάνουμε το λάθος. Και αν το καλασκεφτείτε είναι σοβαρό λάθος. Φαντάζεστε να ακούσετε κάποιον να σας λέει π.χ. "στις μία κόρη πήρα κόκινη λαμπάδα και στις άλλη ροζ"; Αμέσως μας χτυπάει πολύ άσχημα στο αυτί μας. Η μοναδική διαφορά που κάνει το "στις μία" να μην μας χτυπάει άσχημα είναι επειδή το ακούμε όλη την ώρα. Άρα λοιπόν πράγματι η επανάληψη εσ

Η Αξία της Ελληνικής Αντιστάσεως κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο

Όλοι μας έχουμε ακούσει πόσο μεγάλο ρόλο έπαιξε, κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, η Ελληνική αντίσταση στην τελική ήττα των Γερμανών. Μάλιστα υπάρχουν καταγεγραμμένες ευχαριστήριες δηλώσεις προς εμάς από τους ίδιους τους Ρώσους για τον χρόνο που τους εξασφαλίσαμε ώστε να προετοιμαστούν για την επίθεση των Ναζί. Δεν ξέρω για εσάς, εγώ όμως πάντοτε αναρωτιόμουν εάν αυτές οι λίγες εβδομάδες που καθυστέρησε η Ελλάδα τους Γερμανούς ήταν που έκαναν την διαφορά και έγειραν την πλάστιγγα υπέρ των συμμάχων. Αντιγράφω λοιπόν το σχετικό απόσπασμα από την σελίδα 359 του βιβλίου «Ιστορία του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου» των Ραιημόν Καρτιέ, Τσάρλς Ντε Γκώλ και Ουίνστον Τσώρτσιλ: Η σοβαρότερη τώρα απειλή κατά του Στάλινγκραντ ήρχετο από τον Βόλγα. Ο χειμώνας είχε αρχίσει, αλλά ο ποταμός δεν πάγωνε. Μεγάλοι όγκοι πάγου κατέβαιναν από τα βόρεια και παρεμπόδιζαν την επικοινωνία με τα μετόπισθεν. Και οι υπερασπισταί της πόλεως άρχισαν να αισθάνονται την ανεπάρκεια σε τρόφιμα και πολεμικό υλικό. «Από τα