Η Πρακτική Αναγκαιότητα της Ηθικής

Ακούμε - σπανίως πια - την λέξη Ηθική και νομίζουμε ότι είναι μια θεωρητική πολυτέλεια. "Έλα μωρέ" θα σου πει ο νεοελληνάρας, καλές αυτές οι θεωρητικές ηθικολογίες αλλά έχουμε και σημαντικότερα προβλήματα. Είναι λογικό, σε μια εποχή που έχει κυριαρχήσει ο υλισμός και όλα μετριούνται σε ευρώ - ή δραχμές - οτιδήποτε πνευματικό θεωρείται από τον κόσμο κάτι σαν διακοσμητικό του σαλονιού (δηλαδή δεν χάλασε και τίποτα αν λείπει).

Και όμως, υπάρχει μια πολύ πρακτική ανάγκη για ηθική. Και αυτό διότι ακόμα και η οικονομία - όπως και τα περισσότερα πράγματα - έχει άμεσες επιπτώσεις από το ηθικό επίπεδο μιας κοινωνίας. Εάν π.χ. υπήρχε περισσότερη ηθική τότε θα υπήρχε λιγότερη διαφθορά και νομίζω όλοι γνωρίζουν τι συνέπειες έχει η διαφθορά σε μια οικονομία. Αλλά πέραν αυτού του πολύ προφανούς παραδείγματος της οικονομίας, υπάρχουν και άλλες έμμεσες συνέπειες έλλειψης ηθικής στην καθημερινότητά μας. Ακόμα και η κοινωνική συνοχή, η κοινωνική αλληλεγγύη, και πολλές άλλες έννοιες είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την ηθική.

Το ερώτημα που γεννάται είναι αν μπορεί η οικονομία και το επίπεδο ζωής μας να βελτιωθεί χωρίς να βελτιωθεί ηθικά η κοινωνία μας. Προφανώς μπορεί, αλλά θα είναι σαν να τρέχεις σε αγώνα δρόμου με μια σιδερένια μπάλα δεμένη στο ένα πόδι: δεν θα πας τόσο γρήγορα όσο θα μπορούσες. Η Ηθική είναι το θεμέλιο οποιασδήποτε πολιτισμένης κοινωνίας και όταν αυτή λείπει τα θεμέλια είναι σαθρά και το οικοδόμημα κινδυνεύει από κατάρρευση.