Τον επικεφαλής ή τον επικεφαλή


Ενώ παλαιότερα πολύς κόσμος χρησιμοποιούσε την λέξη αυτή λάθος, τώρα τελευταία, στην τηλεόραση, διαπιστώνω ότι οι δημοσιογράφοι την χρησιμοποιούν σωστά. Ενώ δηλαδή έλεγαν π.χ. "Με τον επικεφαλή..." τώρα λένε "Με τον επικεφαλής...". Εκ πρώτης όψεως θα έλεγε κανείς ότι το σωστό είναι του επικεφαλή, καθώς στην αιτιατική πτώση (και στην γενική), στα αρσενικά τουλάχιστον, το τελικό σίγμα δεν μπαίνει, όπως μπαίνει στην ονομαστική. Γιατί λοιπόν αυτή η εξαίρεση;

Το κλειδί βρίσκεται στην προέλευση της λέξης. Στην πραγματικότητα η λέξη επικεφαλής δεν είναι μία πρωτογενής λέξη, αλλά μία σύνθετη που αποτελείται από τις επιμέρους λέξεις επί και κεφαλής. Δηλαδή όταν λέμε ο επικεφαλής, στην πραγματικότητα εννοούμε ο επί της κεφαλής. Κατά συνέπεια, η φράση τον επικεφαλής είναι συντόμευση της φράσης τον επί της κεφαλής. Άρα λοιπόν, στην συγκεκριμένη περίπτωση, υφίσταται το τελικό σίγμα ακόμα και στην αιτιατική και στην γενική πτώση (του επικεφαλής).

Αυτή ακριβώς είναι η χρησιμότητα της γνώσης των αρχαίων Ελληνικών. Όταν μιλάμε συνειδητοποιούμε τι ακριβώς λέμε και όταν κάνουμε χρήση μίας λέξη έχουμε επίγνωση της πραγματικής, της ετυμολογικής, της σημασίας. Χρησιμοποιούμε τις λέξεις ορθότερα, και άρα μιλάμε και γράφουμε ορθότερα. Ξεφεύγουμε από τον εμπειρικό γλωσσικό τυφλοσούρτη και αρχίζουμε να σκεφτόμαστε και να κρίνουμε παράλληλα ενώ μιλάμε και γράφουμε. Υπάρχει καλύτερη άσκηση για το μυαλό;

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Η Τεράστια Δυσκολία της Δημοκρατίας

Βαρουφάκης - Και Ψεύτης και Νάρκισσος

Περί του Τελικού "Ν"